FIKIH SAYFASINA HOSGELDINIZ

Bugune kadar Avrupa Birligi Surecinde Turkiye konulu pek cok yazi gorduk ve okuduk, ilk defa olarak Avrupa Birligi Surecinde Islam Hukuku konusu bu yazida ele aliyoruz. Aslinda konunun ozu bir okurumun sorusuna dayanmaktadir. Okurum bana gonderdigi elektronik postasinda Turkiyenin Avrupa Birligine girebilmesinin on kosulunun Islâmi terketmesi olacagini soyleyerek, bu surecte Islâm Hukukunun durumu hakkinda Islam Hukuku ile diger hukuk sistemleri uyusabilir mi? sorusunu yoneltmektedir.

Bilindigi gibi Islâm Hukuku uclu bir formel yapiya sahiptir. Aciklamak gerekirse Islâm Hukukunun duzenleme alaninda MUAMELAT dedigimiz sahislar arasi iliskilerden amme hukukunu da icine alan bir sahaya sahip kisim; UKUBAT dedigimiz ceza hukukunu ve IBADAT dedigimiz ibadetlerle ilgili olan kisim yer alir.

Islâm Hukukunun diger beseri hukuk sistemlerinden farkli yonu ibadetleri de duzenleme alani icerisine almis olmasidir. Diger yonleriyle aynilik gosterir. Yani beseri hukuk sistemleri de muamelat ve ukukat konularini duzenler Islâm Hukuku da. Bu bakimdan bir uyusma soz konusudur.

Amac yonunden el alindiginda da diger hukuk sistemleri gibi Islâm Hukukunun da toplumun rahat, huzur ve mutlulugunu saglmak amacini guttugunu gormekteyiz. Nitekim hukuk: Bir toplumun rahat, huzur ve mutlulugunu temin etmek amaciyla, toplumun meydana getiren bireylerin birbirleriyle, devletle ve devltelerin birbirleriyle olan iliskilerini duzenleyen ve devlet kudretiyle desteklenen kurallar butunu veya kisaca Cemiyeti nizamlayan ve devlet mueyyidesiyle kuvvetlendirilmis bulunan kaideler butunu olarak tanimlanmaktadir. Bu bakimdan da Islâm hukuku ile diger hukuk sistemleri arasinda fark bulunmadigi gorulmektedir.

Islâm Hukuku ile diger beseri hukuk sistemleri arasindaki en onemli fark, Islâm Hukukunun ibadetler alanini duzenlemis olmasidir.

Orneklendirmek gerekirse; nikah konusunu ele alalim: Nikah, bir toplumun en kucuk birimi ailenin tesekkul etmesinde hukuki otoritenin mesrulastirmasi olarak, bir kadin ve bir erkekten meydana gelen nikah akti taraflarinin evlenme iradesinin, toplum adina devlet tarafindan onaylanmasi demektir. Yani yalin anlamiyla nikah, birbirleriyle evleneek olan iki sahsin, bu evlilik iliskilerinin mesru oldugunun yetkili otorite tarafindan kabulu ve ilgili taraflara duyulmasi hadisesidir.

Islâmdaki nikah anlayisi da bundan farkli degildir. Nikah icin dini bir otorite (ki Islâmda boyle bir otorite yoktur) gerekmez, nikahta asil olan bu evlilik iliskisinin ilani, yani duyurulmasidir. Duyulma islemi gerceklestikten sonra ayrica dinî bir yetkili tarafindan onaylanmasina gerek yoktur.

Fakat dinî bir yetkili (bu genellikle imam olmaktadir) onunde, ancak kimseye duyurmadan yapilan nikahlarin ise hem hukuken hem de Islâm acisindan gecerliligi olamaz. Cunku bunda ilan, duyurma sarti gerceklesmemektedir.

Ornekler artirilabilir olmasina karsin yazinin boyutlarini uzatacagindan daha fazla ornek vermeye gerek gormuyorum. Sonuc olarak Islâm Hukuku, kazuistik (meseleci) bir sistem bulunmasi ve amaci toplumun maslahatini gerceklestirmek olmasi sebebiyle, toplumun problemlerinin cozumunde kendisinden istifade edilebilecek her turlu cozum onerisine aciktir. Fakat meselelerin cozumunde Islâmin ana kaynaklari olan Kuran ve Sunnet cercevesi disina cikilmasini onaylamaz.

Kastamonu Postasi Yazilari